Diabeti i Tipit 2
Çfarë është diabeti i tipit 2?
Diabeti i tipit 2 është një sëmundje në të cilën nivelet e glukozës në gjak ose sheqerit në gjak janë shumë të larta. Glukoza është burimi juaj kryesor i energjisë. Ajo vjen nga ushqimet që hani. Insulina është një hormon i prodhuar nga pankreasi që ndihmon glukozën të futet në qeliza për t'u dhënë atyre energji. Nëse keni diabet, trupi juaj nuk prodhon mjaftueshëm insulinë ose nuk e përdor mirë insulinën. Glukoza pastaj qëndron në gjakun tuaj dhe nuk futet në sasi të mjaftueshme në qelizat tuaja.
Me kalimin e kohës, sasia e lartë e glukozës në gjakun tuaj mund të shkaktojë probleme shëndetësore.
Sa i shpeshtë është diabeti i tipit 2?
Diabeti i tipit 2 është shumë i shpeshtë. Studiuesit vlerësojnë se ai prek rreth 6.3% të popullsisë së botës. Diabeti i tipit 2 më së shpeshti prek të rriturit mbi 45 vjeç, por njerëzit më të rinj se 45 vjeç mund ta kenë gjithashtu, duke përfshirë fëmijët.
Cilat janë simptomat e diabetit të tipit 2?
Simptomat e diabetit të tipit 2 priren të zhvillohen ngadalë me kalimin e kohës. Ato mund të përfshijnë:
- Etje e shtuar
- Urinimi më i shpeshtë
- Ndjeheni më të uritur se zakonisht
- Lodhje
- Shërimi i ngadalshëm i prerjeve ose plagëve
- Ndjesi shpimi gjilpërash ose mpirje në duart ose këmbët tuaja
- Shikim i turbullt
- Lëkurë të thatë
- Humbje peshe e pashpjegueshme
Çfarë e shkakton diabetin e tipit 2?
Diabeti i tipit 2 mund të shkaktohet nga një kombinim faktorësh:
- Të qenit mbipeshë ose obeziteti
- Mos aktiviteti fizik
- Gjenetika dhe historia familjare
Diabeti i tipit 2 zakonisht fillon me rezistencën ndaj insulinës. Kjo është një gjendje në të cilën qelizat tuaja nuk i përgjigjen normalisht insulinës. Si rezultat, trupi juaj ka nevojë për më shumë insulinë për të ndihmuar glukozën të hyjë në qelizat tuaja. Në fillim, trupi juaj prodhon më shumë insulinë për t'i bërë qelizat të përgjigjen. Por me kalimin e kohës, trupi juaj nuk mund të prodhojë mjaftueshëm insulinë dhe nivelet e glukozës në gjak rriten.
Kush është në rrezik për diabetin e tipit 2?
Ju jeni në rrezik më të lartë të zhvillimit të diabetit të tipit 2 nëse:
- Jeni mbi 45 vjeç. Fëmijët, adoleshentët dhe të rriturit më të rinj mund të kenë diabet të tipit 2, por është më i zakonshëm te njerëzit e moshës së mesme dhe të moshuar.
- Keni prediabet, që do të thotë se sheqeri në gjak është më i lartë se normalja, por jo aq i lartë sa të quhet diabet
- Keni pasur diabet në shtatzëni ose keni lindur një fëmijë që peshonte 4 kilogramë ose më shumë.
- Keni një histori familjare të diabetit
- Jeni mbipeshë ose obezë
- Jeni zezakë ose afrikano-amerikanë, hispanikë/latino, indianë amerikanë, aziatiko-amerikanë ose banorë të ishullit Pacifik
- Nuk jeni fizikisht aktivë
- Keni gjedje të tjera shëndetësore si presioni i lartë i gjakut, sëmundje të zemrës, goditje në tru, sindroma e vezores policistike (PCOS) ose depresion
- Keni kolesterol të ulët HDL (të mirë) dhe trigliceride të larta
- Keni acanthosis nigricans - lëkurë të errët dhe të trashë rreth qafës ose sqetullave
Si diagnostikohet diabeti i tipit 2?
Ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor do të përdorë analizat e gjakut për të diagnostikuar diabetin e tipit 2. Testet e gjakut përfshijnë:
- Testi A1C, i cili mat nivelin mesatar të sheqerit në gjak gjatë 3 muajve të fundit
- Testi i glukozës në plazmë në gjendje esëll (FPG), i cili mat nivelin aktual të sheqerit në gjak. Ju duhet të agjëroni (të mos hani apo pini asgjë përveç ujit) për të paktën 8 orë para testit.
- Testi i rastësishëm i glukozës në plazmë (RPG), i cili mat nivelin aktual të sheqerit në gjak. Ky test përdoret kur keni simptoma të diabetit dhe ofruesi nuk dëshiron të presë që ju të agjëroni përpara se të bëni testin.
Cilat janë trajtimet për diabetin e tipit 2?
Trajtimi për diabetin e tipit 2 përfshin menaxhimin e niveleve të sheqerit në gjak. Shumë njerëz janë në gjendje ta bëjnë këtë duke bërë një mënyrë jetese të shëndetshme. Disa njerëz gjithashtu mund të kenë nevojë të marrin ilaçe.
- Një mënyrë jetese e shëndetshme përfshin ndjekjen e një plani ushqimor të shëndetshëm dhe aktivitetin e rregullt fizik. Ju duhet të mësoni se si të balanconi atë që hani dhe pini me aktivitetin fizik dhe ilaçet e diabetit, nëse merrni ndonjë.
- Ilaçet për diabetin përfshijnë ilaçet, insulinën dhe ilaçet e tjera të injektueshme. Me kalimin e kohës, disa njerëz do të duhet të marrin më shumë se një lloj ilaçi për të kontrolluar diabetin e tyre.
- Do t'ju duhet të kontrolloni rregullisht sheqerin në gjak. Ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor do t'ju tregojë se sa shpesh duhet ta bëni atë.
- Është gjithashtu e rëndësishme që të mbani presionin e gjakut dhe nivelet e kolesterolit pranë objektivave që ofruesi juaj vendos për ju. Sigurohuni që të bëni rregullisht testet tuaja.
- Në rast se vuani nga diabeti i tipit 2 atëherë një alternativë për trajtim mund të jetë edhe kirurgjia. Ekzaminimet e nevojshme për kirurgjinë e diabetit janë: Vlerat e Hemoglobinës A1C; Peptidi C; Niveli i insulinës kur jeni të ngopur dhe kur jeni pa ngrënë gjë; BUN; CRE.
Cilat janë komplikimet e diabetit të tipit 2?
Ndërsa gjaku juaj prek çdo pjesë të trupit tuaj, të paturit e diabetit të tipit 2 të pa menaxhuar që rezulton në sheqer të vazhdueshëm të lartë në gjak për një periudhë të gjatë kohore mund të dëmtojë disa zona të trupit tuaj.
Komplikimet e mundshme të diabetit të tipit 2 përfshijnë:
- Mund të keni probleme me sytë, duke përfshirë probleme me shikimin (veçanërisht gjatë natës), katarakte dhe ndjeshmëri ndaj dritës. Mund të bëheni i/e verbër.
- Këmbët dhe lëkura juaj mund të zhvillojnë plagë dhe infeksione. Nëse plagët nuk shërohen siç duhet, këmba mund të kenë nevojë të amputohet. Infeksionet gjithashtu mund të shkaktojnë dhimbje dhe kruajtje në lëkurë.
- Diabeti mund ta bëjë më të vështirë kontrollin e presionit të gjakut dhe kolesterolit. Kjo mund të çojë në një atak në zemër, goditje në tru dhe probleme të tjera. Mund të bëhet më e vështirë që gjaku të rrjedhë në këmbët tuaja.
- Nervat në trupin tuaj mund të dëmtohen, duke shkaktuar dhimbje, ndjesi shpimi gjilpërash dhe mpirje.
- Për shkak të dëmtimit nervor, mund të keni probleme me tretjen e ushqimit që hani. Mund të ndjeni dobësi ose të keni vështirësi të shkoni në tualet. Dëmtimi nervor mund ta bëjë më të vështirë për meshkujt që të kenë një ereksion.
- Sheqeri i lartë në gjak dhe probleme të tjera mund të çojnë në dëmtim të veshkave. Veshkat tuaja mund të mos punojnë si më parë. Ato madje mund të ndalojnë së punuari në mënyrë që të keni nevojë për dializë ose transplantim të veshkave.
- Sheqeri i lartë në gjak mund të dobësojë sistemin tuaj imunitar. Kjo mund të bëjë që ju të keni më shumë gjasa që të merrni infeksione, duke përfshirë infeksione të lëkurës dhe kërcënuese për jetën.
A mund të parandalohet diabeti i tipit 2?
Ju mund të ndërmerrni hapa për të ndihmuar në parandalimin ose vonimin e diabetit të tipit 2 duke humbur peshë nëse jeni mbipeshë, nëse hani më pak kalori dhe jeni më aktiv fizikisht. Nëse keni një gjendje shëndetësore që rrit rrezikun për diabetin e tipit 2, menaxhimi i kësaj gjendje mund të ulë rrezikun për t'u prekur nga diabeti i tipit 2.